Moja znajomość z Johnem zaczęła się w 2019 roku. Najpierw spotkaliśmy się na Nowotarskim Pikniku Lotniczym, a kilka tygodni później na Pikniku Lotniczym na lotnisku Aeroklubu Bielsko-Bialskiego. Wtedy to John zrobił mi niespodziankę i zaprosił do kabiny swojego samolotu i razem odbyliśmy lot nad Beskidami. Niesamowite wrażenie…
John Richards to bardzo barwna postać. Urodził w 1951 roku, a więc ma 73 lata. Od zawsze interesował się techniką. Po ukończeniu szkoły założył firmę zajmującą się projektowaniem gier wideo, a także programowaniem. Zawsze chciał latać. Po upadku „muru” wyjechał do Czech do Bratysławy w poszukiwaniu biznesu związanego z grami video i…taniego latania. Tam też znalazł Čmeláka. Tym samolotem poleciał do Wielkiej Brytanii i podczas lądowania w Straubing skapotował. Samolot zastał naprawiony, ale na dokumenty uprawniające do legalnego latania w Wielkiej Brytanii musiał czekać prawie półtora roku. W tym czasie przechodząca nad lotniskiem burza doprowadziła do poważnego uszkodzenia samolotu. John jednak się nie poddał i efekt jego determinacji widać podczas wielu imprez lotniczych, na których z dumą prezentuje swój samolot.
Zlin Z-37 Čmelák Johna Richardsa został zbudowany w 1983 w zakładach LET w Kunovicach z nr ser. 2506 w podstawowej, przeznaczonej do wykonywania prac agrolotniczych wersji Z-37A i otrzymał znaki OK-NJD. W 2009 John Richards odkupił go od przedsiębiorstwa Dara Air z Holešova w Czechach i zlecił jego remont, podczas którego został on przerobiony do wersji Z-37A-3 z trzema tylnymi fotelami ustawionymi tyłem do kierunku lotu. Wówczas samolot otrzymał też obecne charakterystyczne malowanie, pasujące do oficjalnej nazwy Čmelák (trzmiel). Co ciekawe, jest to już trzeci Z-37 kupiony przez Johna Richardsa, który wcześniej miał egzemplarze ze znakami OK-KJV i OK-DLN (później na G-KDLN, następnie OK-ZZZ i ponownie OK-DLN). Aktualnie ten niemłody już pilot, który w Čmelákach zakochał się jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych, ma na nich wylatane łącznie ponad 900 h i aby pilotować OK-NJD 7-8 razy w roku przylatuje z W. Brytanii do Czech na pokładzie rejsowych samolotów EasyJet, gdyż jak sam twierdzi jest to tańsze rozwiązanie niż przelot Z-37 do Wielkiej Brytanii, który wymagałby zużycia 800 litrów paliwa.
Zlin Z-37 Čmelák to samolot rolniczy wyprodukowany w Czechosłowacji, napędzany radzieckim silnikiem gwiazdowym Ivchenko. Prace projektowe rozpoczęły się w Czechosłowacji w 1961 roku, przy współpracy dwóch producentów Let Kunovicve i Moravan. Pierwszy prototyp został oblatany w 1963 roku. Samolot to dolnopłat o konstrukcji rurowej metalowej, ze skrzydłami i statecznikami pokrytymi duraluminium, a kadłubem i powierzchniami sterowymi pokrytymi płótnem. Ma stałe podwozie z kołem ogonowym. Zbiornik na chemikalia umieszczonym jest za kabiną pilota co zapewniało pilotowi dobrą widoczność, ale było potencjalnie niebezpieczne w przypadku awaryjnego lądowania. Pod skrzydłami zamontowano belki opryskowe. Samolot produkowany był od 1965 roku pod oznaczeniem Z-37. Od 1971 roku, produkowano Z-37A o wzmocnionej konstrukcji. Łącznie wyprodukowano 677 egzemplarzy, w tym 27 dwumiejscowych Z-37A-2do szkolenia załóg. Jest też wersja Z-37T napędzana silnikiem turbośmigłowym która była produkowana od 1985 do 1994 roku (zbudowano łącznie 51 samolotów w tym kilka dwumiejscowych samolotów szkolno-treningowych Z-37T-2. Oprócz nowego silnika ta wersja miała skrzydła o większej rozpiętości wyposażone w winglety. Głównym użytkownikiem samolotu Z-37 była Czechosłowacja oraz NRD i inne kraje bloku wschodniego. Obecne jego wykorzystanie jest ograniczone ze względu na koszty paliwa.
Zapraszam do Galerii.
Copyright © 2025 Krzysztof Cieślawski